 |
| Cổng vào khu Dự án định canh định cư Bành Tổng - Phiêng Phát, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình. Ảnh: Quốc Đạt - TTXVN |
Dự án định canh định cư Bành Tổng - Phiêng Phát, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình, Cao Bằng khởi công từ năm 2008, với tổng mức đầu tư 7,2 tỷ đồng đã hoàn thành từ 2013. Nhưng từ mục tiêu bố trí nơi ở, đất sản xuất cho 53 hộ dân, sau điều chỉnh giảm xuống còn 34 hộ, nay chỉ còn 2 hộ đang cố gắng trụ lại trên khu tái định cư này. Quang cảnh khu tái định cư trông như bãi hoang tàn đổ nát. Những ngôi nhà khóa cửa, cỏ dại mọc um tùm ngoài hiên, mọc cả trong nhà, mái tốc nham nhở.
 |
|
Nhà tái định cư dựng bằng gỗ tốt, còn khá nguyên vẹn nhưng không có ai ở. Ảnh: Quốc Đạt - TTXVN |
Anh Triệu Văn Nhất, Trưởng xóm Bành Tổng - Phiêng Phát cho biết, nguyên nhân khiến người nghèo không đến ở tại khu định cư này là vì có quá ít đất sản xuất. Ban đầu, Ban Quản lý dự án cho hay, mỗi hộ được 2.000 - 3.000 m2 đất sản xuất nông nghiệp, nhưng sau đó mỗi hộ chỉ được giao 800 - 900 m2 đất sản xuất. Đất đã ít lại quá cằn cỗi, mặt đất mỏng nhiều đá nên khó cải tạo canh tác được nên các hộ đến ở một thời gian, không sống được đành quay về nơi ở cũ. Hiện nay, còn 2 hộ của anh Triệu Kiềm Phúc và chị Khằm Thị Nguyệt không thể về nơi ở cũ vì đã bán hết nhà cửa, đất đai. Hai hộ này đang hết sức chật vật để tìm cách mưu sinh.
 |
| Xóm định cư Bành Tổng – Phiêng Phát có cả trường học xây khá đẹp nhưng phải đưa trẻ từ xóm khác đến học. Ảnh: Quốc Đạt - TTXVN |
Tại dự án định canh định cư Làng Gai thuộc xã Hưng Đạo (huyện Nguyên Bình), thực trạng còn đáng buồn hơn. Dự án này triển khai xây dựng vào năm 2008, mức đầu tư ban đầu gần 7,3 tỷ đồng, đến năm 2010 được điều chỉnh nâng lên thành 13,8 tỷ đồng. Dự kiến, công trình sẽ được hoàn thành đưa vào sử dụng năm 2012, với quy mô định cư cho 37 hộ dân, chấm dứt tình trạng du canh du cư ở định phương. Tuy nhiên đến thời hạn trên, dự án không những chưa hoàn thành mà còn bỏ dở từ đó tới nay, với lý do chủ đầu tư là UBND huyện Nguyên Bình mới bố trí cho đơn vị thi công được 2,1 tỷ đồng và không có vốn để tiếp tục đầu tư. Do đó, không có hộ dân nào đến đây sinh sống. Dự án này mới làm được đường dẫn có nền cấp phối lên hai khu A và B của dự án, nhưng lâu ngày đã bị xói mòn rất khó đi. Cả hai khu dân cư mới chỉ làm được mặt bằng của 8 nền nhà.
Tuy vậy, có một điểm rất bất cập là đường nội bộ có độ dốc quá lớn trên 30 độ, người đi bộ còn khó nên không thể sử dụng bất cứ loại phương tiện giao thông nào. Tại khu tái định cư, cỏ mọc um tùm, chỉ có 1 - 2 ngôi nhà của người dân. Tại khu B, mới san gạt được 2 - 3 nền nhà, còn khu A ở phía bên kia đồi, cũng chỉ san gạt được mấy nền nhà và một vài khoảnh đất làm đất sản xuất. Do dự án bị bỏ dở lâu, những nền nhà giờ đã bị mưa làm xói mòn và lở đi gần nửa hoặc đất đá vùi lấp. Các hạng mục đã được đầu tư xây dựng do qua nhiều năm nên hầu như đã xuống cấp và hư hỏng. Cụ thể, đường vào khu tái định cư đã bị xói lở toàn bộ; đường ống mương thủy lợi chưa được lắp đặt; hạng mục san gạt khai hoang ruộng, nền nhà bị sụt lún, cây, cỏ mọc lan, gần như không xác định được vị trí.
Theo ông Ngô Văn Hưng,Bí thư Đảng ủy xã Hưng Đạo, địa phương có tới 79% là hộ nghèo và cận nghèo, người dân tộc Dao chiếm tới hơn 95% dân số. Đất rộng người thưa nhưng rất thiếu đất ở và đất canh tác nên người dân hy vọng rất nhiều ở dự án, nhưng sau nhiều năm mòn mỏi chờ đợi, người dân vẫn chưa thể biết dự án có còn được tiếp tục hay dừng lại.
 |
| Xóm định cư Bành Tổng – Phiêng Phát trông hoang tàn vắng lặng do không có người ở. Ảnh: Quốc Đạt - TTXVN |
Ông Đinh Văn Phồn, Chủ tịch UBND huyện Nguyên Bình cho rằng, các dự án định cư không hiệu quả là do nhiều nguyên nhân; trong đó, quan trọng nhất là do địa địa hình ở Nguyên Bình quá dốc, không có đất đủ rộng để làm khu định canh định cư. Dự án Bành Tổng - Phiêng Phát có vấn đề từ khâu khảo sát, chọn địa điểm. Điểm hiện tại diện tích nhỏ, ít đất, độ màu cũng kém, trong khi đó có một điểm rộng rãi, đẹp hơn, phù hợp với tiêu chí đề ra, nhưng cách khá xa đường liên xã. Nếu chọn địa điểm đó để làm khu định cư, dự án sẽ phải mất thêm tiền đề làm gần 2 km đường. Thế nên huyện mới chọn địa điểm hiện nay. Đối với dự án Làng Gai, các ban ngành của tỉnh đã thống nhất sẽ kiến nghị dừng lại vì khó có hiệu quả.