Với đồng bào dân tộc Hà Nhì ở thôn Choẻn Thèn, xã Y Tý, huyện Bát Xát (Lào Cai), nghệ nhân Ly Hờ Suy (71 tuổi) là “linh hồn văn hóa”, bởi ông luôn đau đáu, miệt mài với việc gìn giữ văn hóa truyền thống.
Sinh ra và lớn lên trong những câu truyện cổ, những phong tục, tập quán, tín ngưỡng, sớm làm quen với nghề đan lát truyền thống nên khi lớn lên, ông Ly Hờ Suy có niềm đam mê đặc biệt với nền văn hóa dân tộc Hà Nhì.
Ở tuổi 71, nghệ nhân Ly Hờ Suy (thôn Choản Thèn, xã Y Tý) vẫn miệt mài với những nan trúc, nan tre, đan vật dụng truyền thống bà con dân tộc Hà Nhì. Ảnh: Trọng Chính
Nan trúc, dây mây trước khi đan được nghệ nhân Ly Hờ Suy dùng dao chuốt cho bóng. Ảnh: Trọng Chính
Các vật dụng truyền thống của đồng bào Hà Nhì như rọ đựng cơm, làn khâu vá, gùi đi chợ, địu lấy củi, rổ rá… đan bởi nghệ nhân Ly Hờ Suy. Ảnh: Trọng Chính
Các vật dụng truyền thống của đồng bào Hà Nhì như rọ đựng cơm, làn khâu vá, gùi đi chợ, địu lấy củi, rổ rá… đan bởi nghệ nhân Ly Hờ Suy. Ảnh: Trọng ChínhKhông chỉ là một “bảo tàng sống” về văn hóa Hà Nhì qua những câu truyện cổ, cách tổ chức lễ hội dân gian…, ông còn sử dụng thành thạo nan trúc, nan tre, dây mây… để đan: làn, gùi, địu, rổ… và đặc biệt là mâm cơm, đồ dùng không thể thiếu trong mỗi gia đình Hà Nhì. Mỗi khi rảnh rỗi, ông Suy lại hướng dẫn mọi người cách đan lát, cách gìn giữ và phát huy văn hóa dân tộc để phát triển du lịch, tăng thu nhập, cải thiện đời sống.
Nghệ nhân Ly Hờ Suy hướng dẫn nghề đan vật dụng truyền thống cho anh Sò Vù Lủ, dân tộc Hà Nhì, thôn Choèn Thẻn, xã Y Tý. Ảnh: Trọng Chính
Với người Hà Nhì, chiếc mâm“Hà chì” vừa là đồ dùng sinh hoạt không thể thiếu của mỗi gia đình, vừa được dùng trong các nghi lễ cúng của đồng bào, đặc biệt là lễ hội Khô Già Già tạ ơn thần rừng…Ảnh: Trọng Chính
Các gia đình mang mâm “Hà chì” truyền thống và các lễ vật ra cúng tại lán tế thần “Á gơ lạ só” ở khu công viên của làng. Ảnh: Trọng ChínhĐóng góp không nhỏ vào việc gìn giữ văn hóa, ông Ly Hờ Suy đã được Nhà nước công nhận là Nghệ nhân dân gian, được nhận Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp văn nghệ dân gian. Đây là nguồn động viên quý báu để ông tiếp tục công việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Hà Nhì.
Bài: Hải Quỳnh. Ảnh: Trọng Chính
