Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu cực đoan cùng sự tác động của con người lên thượng nguồn sông Đà khiến lượng nước về hồ Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình nhiều năm trở lại đây sụt giảm một cách đáng báo động, tác động tiêu cực đến hệ sinh thái tự nhiên của dòng sông và sinh kế của người dân trên vùng lòng hồ – điều chưa từng xảy ra trong suốt 30 năm qua.
Ngay từ đầu năm 2021, nước sông Đà xuống thấp hơn mọi năm và hình ảnh hồ Hòa Bình mênh mang, xanh ngắt thường thấy đã không còn.
Một nhánh sông Đà chảy về xã Hiền Lương, huyện Đà Bắc nhiều tháng qua đã cạn trơ đáy. Những năm trước, tàu du lịch có thể đưa du khách qua nơi đây để ghé thăm các Homestay của xã Hiền Lương. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVN
Hình ảnh khô hạn và nứt nẻ của lòng sông Đà khi thiếu nước trên nhánh sông chảy về xã Hiền Lương, huyện Đà Bắc. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVNTừ tháng 6-11/2021, mực nước hồ thủy điện Hòa Bình không vượt quá 103m - mức cạn nhất trong suốt 30 năm qua. Cuối tháng 12/2021, tuy tình hình đã có cải thiện so với tháng 11, nhưng lượng nước hiện vẫn thiếu khoảng gần 700 triệu m3, tương đương 11% dung tích thiết kế.
Lượng nước về các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Đà trong mùa mưa năm 2021 chỉ bằng khoảng 60 - 70% so với trung bình nhiều năm. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVN
Một thân cây cổ thụ vẫn sừng sững nơi lòng hồ khô cạn, đoạn thuộc địa phận xã Hiền Lương, huyện Đà Bắc. Lúc bình thường, khi nước hồ Hòa Bình đầy sẽ vượt qua ngọn của thân cây này. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVN
Những bè cá lồng của người dân không kịp di dời, bị mắc cạn lại ngay trên vùng đất mà trước đó còn ngập nước có độ sâu khoảng hơn 10m. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVNTheo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thì lượng nước về các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Đà trong mùa mưa năm 2021 chỉ bằng khoảng 60 - 70% so với trung bình nhiều năm, đặc biệt các lưu vực giữa của hồ Hòa Bình và Sơn La chỉ bằng 20 - 60%.
Một nhánh sông Đà bị cạn nước và những lồng cá của người dân bị mặc kẹt lại trên vùng đất cạn ở xã Tiền Phong, huyện Đà Bắc. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVN
Mặt nước hồ Hòa Bình bị đổi màu bởi sặc bùn đỏ do mực nước xuống thấp. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVN
Người dân xã Hiền Lương, huyện Đà Bắc đi làm về và băng tắt ngay trên lòng sông Đà bị cạn nước, nứt nẻ. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVNTình trạng thiếu hụt nước nghiêm trọng của hồ Hòa Bình đã kéo dài nhiều năm qua. Điều này đã tác động tiêu cực đến hệ sinh thái tự nhiên của dòng sông và sinh kế của người dân trên vùng lòng hồ. Nhiều người dân đã đầu tư để phát triển kinh tế nuôi cá lồng, nhưng khi mực nước xuống thấp, nhiều bè cá lồng của người dân không kịp di dời, bị mắc cạn lại ngay trên vùng đất mà trước đó còn ngập nước có độ sâu khoảng hơn 10m gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho bà con.
Người dân tìm bắt những con cá suối nhỏ ngay trên vùng lòng hồ cạn nước, đoạn qua xã Vầy Nưa, huyện Đà Bắc. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVN
Chị Đinh Thị Thọ, xã Tiền Phong buồn bã vớt những con cá trắm đen to bị chết tại các lồng nuôi do bị sặc bùn và thiếu ôxy. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVNCác xã ven hồ Hiền Lương, Vầy Nưa, Tiền Phong của huyện Đà Bắc - vùng trọng điểm nuôi cá lồng bè của tỉnh Hòa Bình đã thiệt hại khoảng 30 tấn cá bị chết do sặc bùn, nắng nóng và bởi nước hồ Hòa Bình xuống thấp. Anh Đinh Công Tiện, xóm Điêng Lựng, xã Tiền Phong, huyện Đà Bắc có 7 lồng bè nuôi cá lồng, chỉ trong ngày 6/7/2021, do nước hồ rút nhanh nên gần 1 tấn cá, chủ yếu là cá lăng, chiên, trắm đen tại các lồng nuôi của gia đình bị chết do sặc bùn dẫn đến tình trạng thiếu ôxy.
Gia đình anh Đinh Công Tiện, xóm Điêng Lựng, xã Tiền Phong, huyện Đà Bắc bị thiệt hại kinh tế nặng nề khi nước hồ rút nhanh. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVNCuộc sống của người dân và sự toàn vẹn của hệ sinh thái tự nhiên vùng lòng hồ Hòa Bình rồi sẽ ra sao khi sinh kế của nhiều hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số đang gắn chặt với vùng lòng hồ.
Trọng Đạt
