Theo tín ngưỡng của người Dao chàm ở Hà Giang, đàn ông bắt buộc phải qua Lễ cấp sắc. Chỉ những người được cấp sắc mới được coi là trưởng thành. Người đã qua cấp sắc thì dù ít tuổi vẫn được tham gia các nghi lễ quan trọng của gia đình và cộng đồng.

Lễ cấp sắc thường tổ chức cho con trai từ 10 tuổi trở lên và thực hiện vào những lúc nông nhàn. Để chuẩn bị buổi lễ, gia đình phải nhờ thầy cúng chọn ngày lành tháng tốt, đồng thời chuẩn bị lợn, gà, rượu… làm cỗ mời anh em, họ hàng đến tham dự.

Lễ cấp sắc có nhiều nghi thức khác nhau, diễn ra cả trong nhà và ngoài trời. Để bắt đầu buổi lễ, thầy cúng sẽ đánh một hồi trống mời tổ tiên về dự. Sau khi khấn, thầy cúng xin âm dương để người được cấp sắc chính thức được công nhận trưởng thành. Những lời cầu may mắn cho người được cấp sắc sẽ viết ra giấy, gói lại và đem đốt khi kết thúc buổi lễ.

Xen giữa những bài cúng là các làn điệu dân ca, diễn xướng, nhảy múa… vui tươi, sôi nổi của các chàng trai, cô gái tham gia buổi lễ. Cấp sắc là một trong những nghi lễ độc đáo của người Dao chàm ở Hà Giang, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc, giúp người được cấp sắc hiểu thêm trách nhiệm của mình với gia đình và cộng đồng.
Nam Thái