Phong tục Ngày Tết của dân tộc Phù Lá ở Lào Cai
Với đặc thù riêng về phong tục tập quán, lối sống, người Phù Lá ở Lào Cai vẫn lưu giữ được những nét văn hóa truyền thống, đặc biệt là phong tục ăn Tết mừng năm mới.
- 06:00
- |
- 15-04-2018
Với đặc thù riêng về phong tục tập quán, lối sống, người Phù Lá ở Lào Cai vẫn lưu giữ được những nét văn hóa truyền thống, đặc biệt là phong tục ăn Tết mừng năm mới.
Người Phù Lá ở Yên Bái là một trong 13 dân tộc bản địa cùng cư trú lâu đời trên mảnh đất giàu bản sắc các giá trị văn hóa dân gian truyền thống của tỉnh Yên Bái, dân tộc Phù Lá còn có tên gọi là Xá Phó, thuộc nhóm ngôn ngữ Tạng - Miến, ở nhà sàn loại nhỏ, cư trú chủ yếu ở xã Châu Quế Thượng, huyện Văn Yên, một số ít sinh sống ở các huyện Văn Chấn và huyện Yên Bình.
Đối với người Phù Lá, tết cơm mới "Giày xí mà" là một nghi lễ rất quan trọng để cảm ơn tổ tiên, trời đất đã phù hộ cho gia đình, cộng đồng có vụ mùa bội thu. Khi các cánh đồng lúa đã ngả màu, chuẩn bị cho một mùa thu hoạch mới, các gia đình trong làng chọn lấy một ngày tốt, ngày đẹp để tổ chức ăn tết cơm mới.
Thuộc dân tộc rất ít người, người Phù Lá có 222 hộ gia đình gồm 910 nhân khẩu, sống xen kẽ với các tộc người Tày, Mường, Dao, Mông và Kinh ở xã Châu Quế Thượng, huyện Văn Yên (Yên Bái) Trong đó, bản Nhầy là nơi người Phù Lá tập trung đông nhất. Với đặc thù riêng về phong tục tập quán, lối sống, ngày nay người Phù Lá vẫn lưu giữ được những nét văn hóa truyền thống, đặc biệt là tục ăn tết "Khùi - xì- mờ" hay gọi là Tết mừng năm mới.
Hát kể là loại hình nghệ thuật độc đáo trong kho tàng văn hóa dân gian của dân tộc Phù Lá và được truyền từ đời này sang đời khác.
Trong nghi lễ cưới truyền thống của người Phú Lá ở Lào Cai không thể không có tiếng kèn Pí lè của nhà trai đưa sang nhà gái, bởi đó là nhạc cụ thể hiện tính thiêng liêng lễ xin dâu của dân tộc.
Người Phù Lá sống tập trung ở các tỉnh: Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Lai Châu. Nhóm Phù Lá Lão - Bồ Khô Pạ là cư dân có mặt tương đối sớm ở Tây Bắc nước ta. Các nhóm khác đến muộn hơn, khoảng 200-300 năm trở lại, quá trình hội nhập của nhóm Phù Lá Hán còn tiếp diễn cho tới những năm 40 của thế kỷ XX.