Theo truyền thuyết, hội vật cầu bùn có từ thời Lý Bôn, Lý Bí đánh đuổi quân Lương (thế kỷ 4-5) gắn với sự tích bốn anh em Trương Hống, Trương Hách, Trương Lừng, Trương Lẫy khi đi qua làng đã chiến thắng lũ quỷ trong trận vật cầu ở đầm lầy. Kể từ đó, hằng năm lũ quỷ phải tham gia hội vật cầu bùn để góp vui cho các vị thần làng.Luật chơi của hội vật cầu bùn được tổ chức như sau: 16 thanh niên khỏe mạnh tham gia hội vật gọi là quân cầu được chia làm bốn giáp (mỗi giáp bốn người), bốn giáp lại được chia làm hai đội (mỗi bên tám người) gọi là giáp trên và giáp dưới.
Hội vật được tổ chức trên một sân có diện tích khoảng 200m2, mặt sân là bùn nhão, ở hai đầu sân có hai hố để đẩy cầu xuống, mỗi lần đẩy được cầu xuống hố là kết thúc một hiệp. Ngày 12 đánh hai cầu, ngày 13 đánh ba cầu và ngày 14 đánh bốn cầu.Quả cầu trong hội vật làm bằng gỗ lim nặng 20kg được lưu truyền trong đình làng từ đời này qua đời khác. Theo tâm linh, mỗi lần cầu được đẩy xuống hố tượng trưng cho đất trời hòa hợp, mưa thuận gió hòa giúp mùa màng bội thu...
Một số hình ảnh tại Lễ hội Cầu vật bùn:
 |
| Các trai làng lễ trong đền trước khi ra sân vật |
| |
| Quả cầu nặng 20 kg được thủ đền mang từ trong đền ra làm lễ trước trận đấu. Trước khi đưa xuống sân vật, cầu được đặt lên bàn thờ trước đình thắp hương mong thần làng phù hộ để cầu không rơi xuống quân cầu, tránh chấn thương khi tham gia thi đấu. |
| |
| Các quân cầu đi vòng ở cửa đền trước khi vào trận. |
| |
| Mỗi khi cầu rơi xuống đất, tất cả 16 quân cầu phải làm động tác nâng cầu rồi mới hạ xuống để tranh cầu. |
| |
| Cầu được làm bằng gỗ lim, nặng khoảng 20kg lại rất trơn nên đòi hỏi quân cầu phải có sức mạnh và sự khéo léo mới tham gia được. |
| |
| Bên tấn công phải có trách nhiệm đẩy được cầu xuống hố của bên phòng thủ, tuy nhiên giáp dưới không bao giờ được đẩy cầu xuống hố của giáp trên. |
| |
Nước vẫn được các phụ nữ gánh từ sông Đuống vào về để đổ vào sân vật, vừa để tăng lượng nước trong sân cầu, vừa để dội quân cầu giữa hai trận đấu.
|
Theo Langvietonline.vn
langvietonline.vn (Làng Văn hóa Du lịch Các dân tộc Việt Nam)
