Bảo tồn và khôi phục hoa văn cổ thổ cẩm Chăm

Bảo tồn và khôi phục hoa văn cổ thổ cẩm Chăm
Sản phẩm dệt truyền thống của làng nghề Mỹ Nghiệp
Sản phẩm dệt truyền thống của làng nghề Mỹ Nghiệp

Ninh Thuận là nơi tập trung đông đảo đồng bào Chăm sinh sống, người dân vẫn lưu giữ nghề dệt truyền thống được truyền từ bao đời, tập trung chủ yếu ở làng dệt Mỹ Nghiệp. Những năm qua, được Nhà nước hỗ trợ nên làng nghề Mỹ Nghiệp có bước chuyển biến khởi sắc, tạo động lực thúc đẩy nhiều hộ gia đình khôi phục lại nghề dệt. 


Tuy nhiên đứng trước sự phát triển lớn mạnh của các cơ sở dệt máy, do sản xuất nhanh, giá thành rẻ, mẫu mã đa dạng nên sản phẩm dệt tay truyền thống của đồng bào có nguy cơ bị mai một. Từ 95% các gia đình đều làm nghề, nay chỉ còn 60% và chỉ sản xuất cầm chừng, số lượng ít phục vụ chủ yếu cho lễ nghi tôn giáo địa phương. 
 
Hoa văn cổ trên sản phẩm thổ cẩm của đồng bào Chăm
Hoa văn cổ trên sản phẩm thổ cẩm của đồng bào Chăm

Các hoa văn cổ dường như rơi vào quên lãng và chỉ có một số người lớn tuổi còn duy trì. Nhiều hoa văn đang đứng trước nguy cơ thất truyền cùng với sự ra đi của các nghệ nhân cao tuổi. Đứng trước vấn đề đó, tháng 4/2015 ông Quảng Đại Tuyên – Nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Queensland, Australia đã phối hợp cùng với các ông Thập Hồng Luyện – Trung tâm nghiên cứu văn hóa Chăm Ninh Thuận, ông Phú Tuệ Năng , Hàm Minh Thiệu – Chủ nhiệm HTX làng nghề dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp, Ông Hải Văn Thành – (Phòng di sản) Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Ninh Thuận cùng các nghệ nhân và đông đảo bà con làng dệt Mỹ Nghiệp lên kế hoạch triển khai dự án: “Thống kê, sưu tầm, khôi phục và truyền dạy hoa văn cổ của người Chăm” , đặc biệt chú trọng đến hoa văn cổ đã thất truyền. Dự án được hỗ trợ bởi Quỹ Hỗ trợ Bảo tồn Nghệ thuật Văn hoá Dân gian của Trung tâm Trao đổi Giáo dục với Việt Nam (CEEVN).

Nhóm Dự án thực hiện khảo sát và sưu tầm hoa văn Chăm cổ
Nhóm Dự án thực hiện khảo sát và sưu tầm hoa văn Chăm cổ  

Bước đầu của dự án, các thành viên trong nhóm đã thực hiện thống kê và sưu tầm các hoa văn đã và đang bị thất truyền trong các làng Chăm. Các hoa văn cổ được lưu trữ bằng hiện vật và số hóa qua các bức ảnh, để thuận tiện cho việc khôi phục và bảo tồn sau này. Dự án đã sưu tầm được 95 hoa văn. Cùng với đó, nhóm dự án còn tổ chức mở lớp truyền dạy cách tạo hình hoa văn cổ cho 12 học viên được lựa chọn với tiêu chí tay nghề thuần thục và có niềm đam mê với nghề dệt truyền thống.

Khôi phục hoa văn cổ của đồng bào Chăm
Khôi phục hoa văn cổ của đồng bào Chăm

 Lớp học diễn ra trong sáu tháng. Đến nay, cơ bản các học viên đã có thể tạo hình được những hoa văn cổ tiêu biểu trong đời sống hàng ngày đã bị thất truyền trước đây.

Truyền dạy kỹ thuật tạo hình hoa văn cổ cho các học viên
Truyền dạy kỹ thuật tạo hình hoa văn cổ cho các học viên

Việc truyền dạy kỹ thuật tạo hình hoa văn góp phần thiết thực vào việc bảo tồn và lưu truyền nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Chăm; giữ gìn, phát triển bản sắc văn hóa dân tộc địa phương Ninh Thuận nói riêng và Việt Nam nói chung.

 

Có thể bạn quan tâm