Dàn nhạc trống lớn (Ph’lêng S’kôr Thum) của người Khmer ra đời, tồn tại và trao truyền trên địa bàn tỉnh Cà Mau hơn 100 năm qua, gồm các nhạc cụ như trống lớn, chiêng, trống nhỏ, đàn cán dài, nhị… Cà Mau hiện có hai địa phương còn lưu giữ và phát huy dàn nhạc trống lớn gồm: khu vực chùa Rạch Giồng thuộc ấp Cây Khô, xã Hồ Thị Kỷ và chùa Cao Dân ở ấp 7, xã Tân Lộc (huyện Thới Bình) với khoảng 30 nghệ nhân, được trao truyền qua nhiều thế hệ, có giá trị như báu vật trong đời sống văn hóa tinh thần của người Khmer.

Theo nghệ nhân Hữu Bân ở ấp 7, xã Tân Lộc, bản thân tên gọi dàn nhạc đã thể hiện vai trò quan trọng của chiếc trống lớn, một vật thiêng được cất giữ trong các ngôi chùa Khmer. Khi tổ chức biểu diễn, đại diện dàn nhạc đến chùa thỉnh về và không cho phép đánh trống bừa bãi. Trong dàn nhạc, trống lớn giữ vai trò điều tiết tiết tấu, nhịp điệu, âm lượng của cả dàn nhạc. Dàn nhạc trống lớn khi cất lên có giai điệu lúc trầm, lúc bổng, tiết tấu chậm rãi theo nhịp trống lớn.


Tỉnh Cà Mau đang xây dựng hồ sơ khoa học đề nghị đưa nghệ thuật trình diễn dàn nhạc trống lớn vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; đồng thời tổ chức tập huấn, truyền dạy cho thế hệ trẻ nhằm bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa của người Khmer.
Huỳnh Lâm