Bí đỏ rớt giá, nông dân “điêu đứng”

Bí đỏ được các thương lái thu mua tại chỗ hiện chỉ có giá từ 400 - 1.000 đồng/kg, tùy theo chất lượng. Thậm chí, các thương lái chỉ mua bí có chất lượng cao với trọng lượng từ 3,5-4kg/quả, trong khi bí đỏ của nông dân trồng chỉ có trọng lượng trên dưới 3 kg. Vì vậy, lượng bí được các thương lái nhập về là không nhiều. 
 

Ông Phạm Văn Độ - chủ một đại lý thu mua bí bên đống bí hư hỏng.

Theo ô ng Nguyễn Văn Cảm, thôn Phú Bình, xã Ia Le, huyện Chư Pưh, mùa vụ năm nay gia đình ông trồng 3ha bí đỏ. Đến nay, ông Cảm đã thu hoạch được khoảng 13 tấn bí và thu về được 10 triệu đồng. Nếu chỉ tính riêng số tiền vay mượn để gieo trồng bí, gia đình ông đã phải chịu lỗ gần chục triệu đồng. 

“Năm ngoái, giá bí ở vào khoảng 3.000 đồng/kg thì mỗi một hecta tôi lãi được 10 triệu. Nhưng năm nay, với tình hình giá cả như thế này thì phải chịu lỗ khá lớn. Số bí còn lại, gia đình tôi đành chẻ làm đôi, lấy hạt bán, vớt vát được đồng nào thì được, còn phần thịt bí đành phải vứt đi” - ông Cảm bày tỏ.

Gia đình anh Nguyễn Văn Hùng, thôn Phú An, xã Ia Le cũng không ngoại lệ. Đầu mùa, anh vay nóng 35 triệu đồng, với lãi suất 3%/tháng, dùng toàn bộ số tiền này để canh tác 1,5 ha bí đỏ. Cứ ngỡ khi thu hoạch sẽ bán được với giá cao, nhưng đến cuối mùa, anh chỉ thu hoạch về được hơn 4 tấn bí loại từ 3,5kg trở lên, bán được gần 4 triệu đồng. Toàn bộ phần bí nhỏ, không được các thương lái thu mua, gia đình anh Hùng đành ngậm ngùi bỏ đi, bởi nếu thuê xe để chở ra các đại lý nhỏ thì phải chịu lỗ thêm. Đến nay, nếu chưa tính tiền lãi thì số tiền mà gia đình anh đang phải gánh nợ đã lên đến gần trăm triệu đồng. 

Người nông dân đành chặt bí chỉ để lấy hạt.

Theo tính toán, để thu hoạch được 1 tấn bí đỏ, người dân phải bỏ ra 2 công làm, với giá khoảng 400.000 đồng. Chi phí vận chuyển từ vườn, rẫy ra các vựa thu mua có giá từ 200.000 - 300.000 đồng/tấn tùy theo quãng đường vận chuyển. Với giá bí đỏ trung bình chỉ khoảng 700 đồng/kg, số tiền mà người dân thu về chỉ đủ để chi trả tiền công và vận chuyển. Nếu tính cả tiền giống, phân bón và chăm sóc, mỗi tấn bí, người dân phải chịu lỗ không dưới 1 triệu đồng. 

Theo phản ánh, giai đoạn đầu mùa mưa, lúc người dân bắt đầu xuống giống, các thương lái thu mua bí đỏ đặt với giá rất cao, từ 7.000 đồng đến 8.000 đồng/kg, gấp đôi so với giá bí năm trước. Vì vậy, nhiều người dân đã đổ xô đi trồng bí, thậm chí vay tiền nóng với lãi suất cao để đầu tư trồng. Nhiều diện tích đất trồng các loại cây công nghiệp như cao su cũng được người dân tận dụng để trồng xen. Thế nhưng, khi bí chuẩn bị được thu hoạch, thì các thương lái lại đẩy giá bí thu mua xuống chỉ còn khoảng 1.000 đồng/kg và thời điểm thu hoạch thì chỉ còn khoảng 700 đồng/kg. Chính vì vậy, nhiều hộ dân đã rơi vào tình thế lao đao. 

Giá bí đỏ xuống thấp không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống của bà con nông dân, mà còn tác động trực tiếp đến những thương lái nhỏ lẻ tại địa phương. Chị Lê Thị Hồng Vân, chủ một cơ sở thu mua nông sản tại thôn Phú Bình, xã Ia Le, huyện Chư Pưh cho biết, đầu mùa, chị thu mua của người dân 7 tấn bí đỏ với giá 1.500 đồng/kg để bán lại cho các thương lái từ các thành phố lớn khác đến mua. Tuy nhiên do thương lái yêu cầu trọng lượng quả bí phải lớn, trong khi bí chị thu mua không có nhiều quả có trọng lượng đạt yêu cầu. Không những vậy, họ còn mua với giá rẻ, nên chị không thể bán. Cuối cùng, phần lớn bí bị hư hỏng, lại phải thuê người về để dọn dẹp, đổ bỏ đi. Sau 2 chuyến hàng như vậy, chị Vân đã phải chịu lỗ không dưới 10 triệu đồng. Đến nay, chị đã ngừng việc thu mua bí của người dân, bởi nếu tiếp tục mua vào, chị sẽ lại phải chịu lỗ vốn. 
 

Nhiều đại lý thu mua bí không thể xuất bán, đành vứt thành đống rồi đem bỏ phần bí bị hỏng.

Đại lý thu mua nông sản Độ Tuyết, thôn Hòa Sơn, xã Ia Phang, huyện Chư Pưh từ nhiều năm nay, mỗi khi đến mùa thu hoạch bí đỏ lại tấp nập người ra vào để mua bán. Thế nhưng, mùa thu hoạch năm nay lại là một câu chuyện khác, khi người bán không nhiều mà người mua cũng ít tới. Ông Phạm Văn Độ, chủ đại lý cho biết, trước đây có những năm giá bí đỏ lên đến 7.000 đồng/kg, nên thu nhập từ bí đỏ của người dân còn vượt qua cả việc thu hoạch hồ tiêu: “Thường thì giá bí ở khoảng 3.000 - 4.000 đồng/kg, năm nào giá xuống thấp nhất cũng chỉ tới 2.500 đồng/kg, nhưng không ngờ, giá bí năm nay lại xuống thấp đến mức kỷ lục như vậy”, ông Độ tâm sự. Chính vì giá bí quá rẻ, nhiều người dân đã không buồn thu hoạch, cộng với việc các thương lái yêu cầu quá cao nên việc thu mua bí đỏ của ông gặp không ít khó khăn. 

Theo ông Nguyễn Long Khánh, Phó phòng Nông nghiệp huyện Chư Pưh cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến việc giá bí đỏ giảm xuống thấp là do bùng phát diện tích trồng bí dẫn đến cung nhiều hơn cầu. Hiện nay, tổng số diện tích trồng rau màu của toàn huyện Chư Pưh là trên 1.200 ha; trong đó, phần lớn là diện tích người dân trồng bí đỏ, với tỉ lệ trồng tự phát cao. Thừ thực tế này, Phòng Nông nghiệp huyện khuyến cáo và định hướng người dân không nên vì ham lợi trước mắt mà đổ xô đi trồng một loại cây nông nghiệp, mặc dù bí đỏ vẫn được xác định là cây trồng chủ lực, mang lại nguồn lợi kinh tế cho người dân.