Củ kiệu còn được sử dụng làm thuốc. Kiệu có vị cây đắng tính ấm, làm ấm bụng, tán khí kết, khỏi đầy hơi, bổ thận khí, mạnh dương, còn có tác dụng lợi tiểu, chữa chứng bệnh đái dắt, nếu ăn đều thì chịu được rét lạnh, bổ khí, điều hòa nội tạng cho béo khỏe.
Lá kiệu có thể quấn, ướp thịt để làm món thịt nướng. Ngoài ra cũng thường thấy lá kiệu được ăn sống hoặc gia vào nồi lẩu như một loại rau thơm.
Kiệu là loại cây trồng ngắn ngày, dễ trồng, ít phải đầu tư, nhanh cho thu hoạch và đem lại giá trị kinh tế khá cao. Mỗi hécta nếu thâm canh tốt có thể cho 35 – 40 tấn củ. Nhu cầu cây kiệu trên thị trường nội địa cũng lớn nên dễ bán, giá lại cao, nhất là vào dịp Tết.
1- Chọn và làm đất:
Chọn loại đất nhẹ, tơi xốp giàu mùn, nhiều cát, dễ thoát nước, độ PH từ 6 đến 6,5 như các loại đất thịt nhẹ, đất cát pha, đất phù sa ven sông để trồng kiệu là tốt nhất. Đất trồng kiệu phải được cày bừa kỹ, nhặt sạch cỏ dại, bón đủ lượng phân lót và vôi bột (nếu đất chua) rồi lên luống rộng 0,8 – 1m, cao 25 đến 30 cm, rãnh rộng 30 cm.
2- Thời vụ:
Cây kiệu có thể trồng quanh năm nhưng có hai vụ chính, trồng tháng 9 – 1, thu vào tháng 1, tháng 2. Vụ này cây sinh trưởng phát triển tốt nên cho năng suất cao, bán vào dịp tết được giá. Vụ phụ có thể trồng tháng 4 –5 để thu tháng 7 –8.
3- Trồng và bón phân chăm sóc:
a. Bón lót:
Lượng phân cần bót lót cho 1 ha trồng kiệu bao gồm: 5 – 7 tấn phân hữu cơ sinh học Better HG01 + 300 kg lân supe + 150 phân Kali Clorua và 100 kg tro bếp. Toàn bộ lượng phân dùng để bón lót nói trên được trải đều trước khi lên luống để trồng.
b. Chuẩn bị củ giống:
Sau khi thu hoạch chọn các củ to, đều, không có sâu bệnh đem phơi khô cho lá héo rồi bó lại thành từng bó treo trên giàn cất giữ cho đến khi trồng. Trước khi trồng mới tách các tép ra, mỗi hóc chỉ cho một tép.
c. Trồng:
Dùng ngón tay trỏ hoặc một đoạn thân gỗ, tre có đường kính 2 – 3 cm chọc lỗ rồi đặt củ kiệu giống xuống sâu 5 –6 cm. Có thể trồng thành các hàng dọc hoặc hàng ngang trên mặt luống với khoảng cách: Hàng cách hàng 20 – 25 cm, cây cách cây 10 – 12 cm. Chú ý : không lấp đất vào lỗ mà chỉ rải một lớp đất mỏng trên mặt luống rồi dùngẻơm rạ phủ kín và tưới nước đủ ấm.
d. Bón phân:
Thường xuyên làm sạch cỏ trên mặt luống, tưới đủ ẩm cho kiệu mọc nhanh và khoẻ, củ to. Sau trồng một tháng thì dỡ rơm rạ ra xới xáo, vun gốc kết hợp với bón phân thúc cho kiệu rồi lại phủ rạ trở lại như củ nhằm hạn chế cỏ dại mọc, vừa giữ cho đất tơi xốp giúp cho kiệu đẻ nhánh và hình thành củ dễ dàng. Ngoài lượng phân bón lót cần phải bón thúc cho kiệu 2- 3 lần, mỗi lần cách nhau 12 – 15 ngày, thúc lần 1 sử dụng phân Better NPK 16-12-8-11+TE từ 25 – 30kg/ha, thúc lần 2 sử dụng phân Better NPK 12-12-17-9+TE từ 25-30 kg bằng cách hoà nước tưới vào gốc hoặc kết hợp làm cỏ, rắc phân giữa các hàng rồi vun gốc.
3- Phòng trừ sâu bệnh:
Cũng như các cây hành, tỏi, kiệu thường bị một số đối tượng chính gây hại như: sâu ăn lá thường xuất hiện vào thời kỳ mới trồng, cây kiệu còn non. Có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu như Polytrin 400 SCW, Selecron500 ND, fastac 5EC pha nồng độ từ 0,1 đến 0,15% để phun trừ. Bệnh sương mai phát sinh và gây hại trong điều kiện nhiệt độ thấp dưới 25oC, độ ẩm không khí cao trên 85%. Bệnh có thể gây chết hàng loạt dẫn đến thất thu. Chú ý phun phòng bằng thuốc Boocđô 1%, Oxít Clorua đồng 1 – 1,5 %. Bệnh thối củ do vi khuẩn Ervinia sp. Hoặc nấm Botrytis gây hại từ khi củ bắt đầu vào chắc cho đến khi thu hoạch và trong thời gian bảo quản. Bệnh thối củ thường phát sinh và gây hại trong điều kiện môi trường ẩm thấp, bón phân không cân đối, đặc biệt là bón quá nhiều đạm, thiếu lân và kali. Có thể xử lý củ giống trước khi trồng bằng thuốc trừ nấm Benomyl 50 WP. Khi thấy có triệu trứng bệnh thì dùng Validacyl 50 WP, Rovral 50 WP, rodomil 68 WP hoặc Aliette 80 WP pha nồng độ 0,3% để phun đều trên mặt luống.
4- Thu hoạch:
Cây kiệu trồng được 3 – 5 tháng ( tuỳ theo mùa vụ và yêu cầu sản phẩm ăn tươi hay lấy củ già ) là có thể thu hoạch được. Trước khi thu hoạch nên tháo nước vào các rãnh cho thấm hết mặt luống làm đất mềm dễ nhổ. Nhổ đến đâu ta rủa rạch đất tới đó, bó lại từng bó rồi đem đi tiêu thụ.
Lá kiệu có thể quấn, ướp thịt để làm món thịt nướng. Ngoài ra cũng thường thấy lá kiệu được ăn sống hoặc gia vào nồi lẩu như một loại rau thơm.
Kiệu là loại cây trồng ngắn ngày, dễ trồng, ít phải đầu tư, nhanh cho thu hoạch và đem lại giá trị kinh tế khá cao. Mỗi hécta nếu thâm canh tốt có thể cho 35 – 40 tấn củ. Nhu cầu cây kiệu trên thị trường nội địa cũng lớn nên dễ bán, giá lại cao, nhất là vào dịp Tết.
1- Chọn và làm đất:
Chọn loại đất nhẹ, tơi xốp giàu mùn, nhiều cát, dễ thoát nước, độ PH từ 6 đến 6,5 như các loại đất thịt nhẹ, đất cát pha, đất phù sa ven sông để trồng kiệu là tốt nhất. Đất trồng kiệu phải được cày bừa kỹ, nhặt sạch cỏ dại, bón đủ lượng phân lót và vôi bột (nếu đất chua) rồi lên luống rộng 0,8 – 1m, cao 25 đến 30 cm, rãnh rộng 30 cm.
2- Thời vụ:
Cây kiệu có thể trồng quanh năm nhưng có hai vụ chính, trồng tháng 9 – 1, thu vào tháng 1, tháng 2. Vụ này cây sinh trưởng phát triển tốt nên cho năng suất cao, bán vào dịp tết được giá. Vụ phụ có thể trồng tháng 4 –5 để thu tháng 7 –8.
 |
| Ảnh minh họa |
3- Trồng và bón phân chăm sóc:
a. Bón lót:
Lượng phân cần bót lót cho 1 ha trồng kiệu bao gồm: 5 – 7 tấn phân hữu cơ sinh học Better HG01 + 300 kg lân supe + 150 phân Kali Clorua và 100 kg tro bếp. Toàn bộ lượng phân dùng để bón lót nói trên được trải đều trước khi lên luống để trồng.
b. Chuẩn bị củ giống:
Sau khi thu hoạch chọn các củ to, đều, không có sâu bệnh đem phơi khô cho lá héo rồi bó lại thành từng bó treo trên giàn cất giữ cho đến khi trồng. Trước khi trồng mới tách các tép ra, mỗi hóc chỉ cho một tép.
c. Trồng:
Dùng ngón tay trỏ hoặc một đoạn thân gỗ, tre có đường kính 2 – 3 cm chọc lỗ rồi đặt củ kiệu giống xuống sâu 5 –6 cm. Có thể trồng thành các hàng dọc hoặc hàng ngang trên mặt luống với khoảng cách: Hàng cách hàng 20 – 25 cm, cây cách cây 10 – 12 cm. Chú ý : không lấp đất vào lỗ mà chỉ rải một lớp đất mỏng trên mặt luống rồi dùngẻơm rạ phủ kín và tưới nước đủ ấm.
d. Bón phân:
Thường xuyên làm sạch cỏ trên mặt luống, tưới đủ ẩm cho kiệu mọc nhanh và khoẻ, củ to. Sau trồng một tháng thì dỡ rơm rạ ra xới xáo, vun gốc kết hợp với bón phân thúc cho kiệu rồi lại phủ rạ trở lại như củ nhằm hạn chế cỏ dại mọc, vừa giữ cho đất tơi xốp giúp cho kiệu đẻ nhánh và hình thành củ dễ dàng. Ngoài lượng phân bón lót cần phải bón thúc cho kiệu 2- 3 lần, mỗi lần cách nhau 12 – 15 ngày, thúc lần 1 sử dụng phân Better NPK 16-12-8-11+TE từ 25 – 30kg/ha, thúc lần 2 sử dụng phân Better NPK 12-12-17-9+TE từ 25-30 kg bằng cách hoà nước tưới vào gốc hoặc kết hợp làm cỏ, rắc phân giữa các hàng rồi vun gốc.
3- Phòng trừ sâu bệnh:
Cũng như các cây hành, tỏi, kiệu thường bị một số đối tượng chính gây hại như: sâu ăn lá thường xuất hiện vào thời kỳ mới trồng, cây kiệu còn non. Có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu như Polytrin 400 SCW, Selecron500 ND, fastac 5EC pha nồng độ từ 0,1 đến 0,15% để phun trừ. Bệnh sương mai phát sinh và gây hại trong điều kiện nhiệt độ thấp dưới 25oC, độ ẩm không khí cao trên 85%. Bệnh có thể gây chết hàng loạt dẫn đến thất thu. Chú ý phun phòng bằng thuốc Boocđô 1%, Oxít Clorua đồng 1 – 1,5 %. Bệnh thối củ do vi khuẩn Ervinia sp. Hoặc nấm Botrytis gây hại từ khi củ bắt đầu vào chắc cho đến khi thu hoạch và trong thời gian bảo quản. Bệnh thối củ thường phát sinh và gây hại trong điều kiện môi trường ẩm thấp, bón phân không cân đối, đặc biệt là bón quá nhiều đạm, thiếu lân và kali. Có thể xử lý củ giống trước khi trồng bằng thuốc trừ nấm Benomyl 50 WP. Khi thấy có triệu trứng bệnh thì dùng Validacyl 50 WP, Rovral 50 WP, rodomil 68 WP hoặc Aliette 80 WP pha nồng độ 0,3% để phun đều trên mặt luống.
4- Thu hoạch:
Cây kiệu trồng được 3 – 5 tháng ( tuỳ theo mùa vụ và yêu cầu sản phẩm ăn tươi hay lấy củ già ) là có thể thu hoạch được. Trước khi thu hoạch nên tháo nước vào các rãnh cho thấm hết mặt luống làm đất mềm dễ nhổ. Nhổ đến đâu ta rủa rạch đất tới đó, bó lại từng bó rồi đem đi tiêu thụ.
Theo: hatgionghanoi.com
